Teknelere kullanılan Zehirli Boyalar Hakkında Bilmemiz Gerekenler.

Zehirli Boya uygulaması özellikle kışın çok eğlenceli bir iş olmasa da, teknenizin alt bölümünü temiz tutmak için şarttır.

Denizlerde yaşayan birçok canlı organizmalar vardır. Bunlar yaşayacakları bir yer bulmaya çalışırlar. Milyarlarca çeşit kabuklu deniz canlısı, larvalar, midyeler vb. denizde yaşayan bütün organizmalar Plankton olarak bilinirler.

Sudaki teknelerin, suyun içinde bulunan kısımları deniz yaşamının tüm etkilerine açıktır. Zamanla bu kısımları, deniz yaşamının vaz geçilmezleri olan, yosunlar, kabuklu midyeler veya balçık organizmalar ve türevleri kendilerine yer edinirler. Bunlara genel olarak ''kekamoz'' adı verilmektedir. Fakat teknemizin altında oluşan her türlü canlı, bir sürtünme kuvveti oluşturur, suyun teknenin altından akmasını zorlaştırır. Sudaki kısımları kekamoz olan teknelerin hızında bir yavaşlama olmasının yanında manevra kabiliyeti de azalacaktır. Deniz yaşamının, teknemizin altında yer almasını engellemek için bu canlıların teknenin alt yüzeyine tutunmasını engelleyecek zehirli boyaları kullanırız. Zehirli boyanın özelliği, üzerinde herhangi bir canlı oluşmaya başladığında, çok küçük boyutlarda dökülerek bu canlının büyümesine izin vermemesidir.

Bir tekne karinası temizken 2500 devirde 6 knot hız yapabilimektedir. Aynı tekne karinası pisken 2500 devirde 4,3 knot hız yapabilmektedir. (hız, karinanın durumu ile oratılıdır)

Bunlar en çok limanlarda, sahillerde ve nehir ağızlarında bulunurlar. Beslenme kaynakları daha fazla olduğundan bu bölgeleri seçerler. Bazen gün ışığında gözükebilirler ya da geceleyin karanlıkta parlayabilirler. Denizin içindeki bu canlılar etkili bir zehirli boya kullanılmadığı takdirde 2-3 hafta gibi kısa bir süre içerisinde teknenizi tamamen kaplayacaklardır.

Öte yandan ağır zehirli boya teknenizi tehlikeli derecede yavaşlatıp manevra yapmasını zorlaştıracaktır. Bu acil durumlarda büyük bir sıkıntıya yol açabilir.

Ahşap tekneler ise denizde yaşayan gemi kurtları vb. deniz canlıları tarafından büyük hasara maruz kalabilirler. Bütün bu sorunların üstesinden gelip, maksimum hız, minimum yakıt tüketimi ve sezon boyunca sorunsuz kullanım için teknenize iyi bir kalitede zehirli boya uygulamanız gerekir.

Zehirli boyaya ihitiyacım var mı?

Her teknenin karinasına zehirli boya sürülmesi şart değildir. Denizde az zaman geçiren veya sezonluk denizde kullanılan teknelere zehirli boya sürülmesi şart değildir. Zehirli boyanın oluşumunu dört ana başlıkta inceleyebiliriz. Suyun sıcaklığı, temizliği, tuzluluk oranı ve güneş ışığı alma durumu ana sebeplerdir. Fakat kirli denizlerde, suda yaşayan planktonların ve çeşitli tiplerde yosunların çoğalma durumları daha fazla olmaktadır. Ayrıca bahar aylarında havaların ısınmasıyla birlikte yeniden canlanan doğa gibi denizde yeniden hayat bulmaktadır. O yüzden deniz suyunun ısındığı dönemlerde teknelerin sudaki kısımları çok çabuk kekamoz yaparlar. Tatlı suda bulunan teknelerin ise kekamoz olma durumları daha azdır.

Boyama işlemine başlamadan önce

Öncelikle fiber tekneye zehirli boya uygulaması için boya altyapısını hazırlamanız gerekiyor. Yapmanız gereken işlemler sırasıyla

1- Eski jelkot un boyaya hazırlanması

2- Astar uygulaması

3- Zehirli boya uygulaması

Boyama işlemine başlamadan önce doğru giysilerin giyilmesi temeldir. Eski giysiler veya tulum, eldivenler ve bir şapka giyilmesi gerekir; ayrıca, bilhassa teknenin altında çalışırken bir güvenlik gözlüğü ve yüz maskesi kullanılması tavsiye edilir.

Boya yaparken yünlü kıyafetler giymeyiniz. Yünün lifleri boyaya bulaşabilir.

Temel aletler arasında gevşemiş boyanın kazınmasına yönelik bir spatula, tekneyi hafifçe zımparalamak için ıslak ve kuru zımpara kâğıdı ve zımpara takozu, su kovası, fırçalar, rulo, tepsi ve ayrıca su hattını örtmek için maskeleme bandı yer almaktadır.

          

Anotların boyama işleminden çıkarılması en iyisidir veya bunları alüminyum gıda folyosu kullanarak maskeleyebilirsiniz.

Teknenin İncelenmesi

Kaldırma, ovma veya tazyikli suyla yıkama işleminden sonra tekne yakından incelenerek hasar ve kirletici yapışması olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Yıkama sırasında kaldırma kayışlarına gelen alan, sonrasında kalan kir izlerini gidermek için ovalanmalıdır.

Bir spatula kullanılarak; ot, yosun, gevşek pullanmış boya ve yer yer oluşan kabarmalar sağlam alt tabakaya ulaşıncaya kadar kazınmalıdır. Tekne yüzeyinde gereksiz oyuk olmasını engellemek için spatulanın keskin köşeleri yuvarlatılmalıdır.

Kabuklu canlılar daha esaslı bir işlem gerektirirler; çünkü bunlardan kaynaklanan solüsyon yavru kabuklu hayvan ‘yumurtalarının’ yakın bölgelere yerleşmesini teşvik eden bir hormon içerir. Tamamen kazınıp, kalıntıları ortadan kalkıncaya kadar ıslak zımparalama işlemi gerçekleştirin.

Büyük yüzeyli teknelerde ince sulu kumlama yapılabilir. Kimyasal çıkarıcılar, ancak fiberglas tekneler üzerinde kullanımı %100 güvenli olan deniz tipinde olmaları koşuluyla kullanılabilirler.

                                  

Fiberglas teknelerde ozmos çok rastlanan bir sorundur; jel kattaki yaygın kabarma veya büyük çaplı şişmeler daha da ciddi bir sorun yaratırlar ve bunlarla profesyonel birinin uğraşması gerekir.

Yüzey Hazırlığı

Zehirli boya atılacak yüzey su ile zımparalanarak iyice temizlenmelidir. Teknenin altında önceki sezon veya sezonlardan kalan zehirli boya miktarı fazla bırakılmamalıdır. Eğer iyice inceltilmemiş bir yüzeye devamlı zehirli boya uygulanırsa, hem tekneyi oldukça ağırlaştırır, hem de zamanla en alt tabakada kalan zehirli boyalarla birlikte sürülen tüm zehirli boyaların kalın bir tabaka halinde atmasına sebep olur. Ortalama boyu 10 metre olan bir yelkenli tekneye her sezon yaklaşık 3 kat boya uygulandığında, her sezon 10 litre = 10 kilogram boya sürülmüş olur. Bu boyanın %20'sinin eridiğini geri kalanının ise tekne üzerinde kaldığını ve 10 yıl boyunca bu teknenin altındaki zehirli boyanın inceltilmediğini varsayalım. O teknenin sadece zehirli boyadan oluşan ek ağırlğı 80 kilogram olur. Yani bu ağırlık yaklaşık olarak çapa ve zincirin toplam ağırlığı kadardır.

Boyanacak yüzeyler temiz ve kuru olmalı, yağ veya gres içermemelidirler.

Zehirli boya uygulanacak alandaki eski jelkotu 120 numara su zımparası ile zımparalayın. Yaptığınız işlemi fazla abartmayın, zımparalanmış yüzey kuruduğunda mat bir hal almış olmalıdır. Zımpara işlemi bitince tekneyi iyice yıkayın kurumasını bekleyin. Teknenin karinasını önce belirli noktalardan kurşun kalem ile işaretleyin. Daha sonra bu işaretleri referans alarak maske bandı çekin.

Çıplak yüzeyler önce uygun bir astar sistemiyle astarlanmalı, katlar arasında herhangi bir dalgalanmayı gidermeye yönelik epoksi dolgu kullanılmalıdır.

Mevcut zehirli boyalar genellikle özel herhangi bir hazırlık gerektirmezler; fakat boyadaki küçük topaklanmaları ve ‘kabarcıkları’ gidermek için hafifçe ıslak zımpara yapılabilir.

Zehirli boyalar, asla sıcak havalı çıkarıcılarla yakılmamalı veya kuru zımparalanmamalıdırlar; çünkü, sezon sonunda bile zehirli kimyasallar içereceklerdir. Bu nedenle, güvenli tek yol tatlı suyla ıslak zımpara yapmaktır.

Daha güvenli olmasının yanı sıra, suyun yağlama aksiyonu işin beklediğinizden daha kısa sürede tamamlanmasını sağlayacaktır.

Pervaneler, pürüzsüz bir yüzey elde etmek için elektrikli bir matkap ve tel fırçayla temizlenebilir. Bronz pervanelerdeki bakır genelde en fazla kirlenen yerlerdir.

Son olarak, tozu uzaklaştırmak için her şeyi iyice yıkayın.

Tekne sualtının astarlanması 

Önceki sezon sürülen zehirli boyanın markası ve tipi bilinmiyorsa, karinaya yeniden astar uygulaması yapılmalı ve üzerine zehirli boya sürülmelidir. Böyle bir durumda astar uygulaması yapılmaması zehirli boyanın yüzeye tutumasını engelleyecek ve boyanın erken atmasına neden olacaktır.

Satın aldığınız zehirli astarını ( Underwater primer ), boya kutusu üzerinde yada üreticinin web sitesinde yazan talimatlar doğrultusunda tiner ile inceltin ( bazı markalar inceltilmeden sürülüyor ). Rulo yada kıl fırça yardımıyla astar boyayı sürün. Astar için tek kat yeterlidir. Zehirli astar boyaların kuruma süresi kullanılan marka ve hava sıcaklığına bağlı olarak değişmekle beraber yaklaşık 4-8 saat arasıdır.

Çıplak ve dolgulu alanlarda, sonraki katların iyi tutunmasını sağlamak için astarda rötuşlar yapmanız gerekecektir. Epoksi Astarları yüksek performanslı bir epoksi astar olarak kullanabilirsiniz. Bu, bilhassa, bütün mevcut boyanın kaldırılması ve tam kat astar kullanılmasının gerekmesi durumlarında tavsiye edilir.  Epoksi Astar, fiberglas tekneler üzerindeki jel katı korumak için de tasarlanmıştır ve metal omurgalar üzerinde kullanım bakımından idealdirler.

Zehirli Boya Kullanımı

Zehirli tekne astar boya kuruduktan sonra sıra zehirli boyada. İnceltme gerekiyorsa üreticinin önerdiği ölçüde boyayı inceltin. Yine kıl yada rulo fırça yardımıyla zehirli boyayı bir kat sürün. Üreticinin önerdiği süre kurumasını bekleyin. Bu süre yaklaşık 10 saatir. İlk kat zehirli boya tamamen kuruduktan sonra ikinci kat zehirliyi sürün. Teknenin baş kısmı ve yan arkalar gibi seyir sırasında suya fazla sürtünen yada direnç gören kısımlara 3. hatta 4. katı sürebilirsiniz. Sürdüğünüz zehirli boyanın, zehirli astar ile aynı marka olmasına dikkat edin.

Eğer mümkünse, zehirli boyayı hava sakin ve kuruyken sabahın geç saatlerinde veya öğlenden hemen sonra kullanın. Zehirli boyayı özellikle hava açıkken günün geç saatlerinde kullanmayın; sıcaklıktaki ani düşme gece çiğlenmeye neden olarak yeni sürdüğünüz boyayı bozacaktır. Ayrıca boya yaparken yüzeydeki nem de tutunma kaybına ve soyulmaya neden olacaktır.

Su hattının etrafına iyi kalite maskeleme bandı yapıştırarak anotları, şaftları ve bağlantı parçalarını maskeleyerek yanlışlıkla zehirli boyaya maruz kalmalarını engelleyin.

Boyama işlemine başlamadan önce, zemini korumak için bir plastik örtü serin ve zemini suyla ıslatarak toz kalkmasını engelleyin.

Eğer soğuk bir günde çalışıyorsanız, boyayı kullanıncaya kadar sıcak bir yerde muhafaza edin. Alternatif olarak, zehirli boya kutusunu bir sıcak su kovasının içinde tutarak boyanın ısınmasını sağlayabilirsiniz. Sıcak boyanın uygulanması daha kolaydır ve ayrıca çok daha pürüzsüz bir görünüm verecektir.

Boyayı, bir düz bıçakla iyice karıştırın. Ağır pigmentler, zehirli boyaların kolay çökmesi anlamına gelir. Normalde inceltme işlemine gerek yoktur.

Kovayı doğrudan doğruya kutudan kullanmayın; bir rulo tepsisinin içine uygun miktarda boya aldıktan sonra tekrar kutunun kapağını kapatın. Bu işlem, ana kutudaki boyanın pislenmesini ve çabuk eskimesini engelleyecektir. Boyayı çalışma sırasında arada sırada karıştırın; aksi durumda, zehirli boya içindeki ağır biyosid partikülleri dibe çökebilir.

Zehirli boyalar en iyi ruloyla sürülürler; fakat rulo ile ulaşılması zor olan biçimsiz yerler için elinizin altında bir fırça bulundurun. Kuzu yününden rulolar çok fazla miktarda boya tutarlar ve büyük bir alanın çabuk boyanmasını sağlayabilirler. Fakat bunlar oldukça kaba bir yüzey yaratabilirler ve bu durum yarış tekneleri için ideal değildir. Daha pürüzsüz bir bitiş yüzeyi sağlamak için bir tiftik kumaşlı rulo kullanın.

Rulo kullanırken, boyayı bir fırça kullanıyormuşsunuz gibi ‘çaprazlama’ şekilde sürün. Bu yöntem boyanın dengeli şekilde yayılmasına yardımcı olur. Alternatif olarak, başka birinin sizi boya beziyle takip etmesini sağlayın. Bezi ileri geri kullanmayın ve boyayı çok ince şekilde yaymaya çalışın.

Zehirli boyanın ara katları genelde 4 saat aralıklar ile atılır. Zehirli boyanın uzun süre güneşte bekletilmesi kurumasına ve bozulmasına neden olacaktır. Zehirli boya uygulaması sırasında teknenin karada oturduğu kızak kısımlarına boya sürülemez ve tekne suya atılmadan hemen önce kalan bu bölegelere zehirli boya sürülür. Bu sağlıklı bir uygulama değildir. Son anlarda sürülen zehirli boyalar hemen erimekte ve hiçbir işe yaramamaktadır.

Genellikle, iki kat Zehirli Boya sürmeniz gerekir.Teknenin ön kenarlarında ve su hattının yukarısında ekstra bir kat zehirli boya sürülmesi iyi olacaktır; bu bölgeler daha fazla su akışına maruz kalırlar.

Teknelerin güneş ışıklarından daha fazla etkilenen yerlerine daha fazla kat zehirli boya uygulamak doğru olacaktır. Çünkü bu deniz canlıları güneş ışığı ile daha hızlı büyüme yaparlar. Örneğin teknelerin filato çizgilerinin hemen alt kısımları güneş ışıklarından çok etkilendikleri için daha çabuk yosun tutacaktır.

Tavsiye edilen miktarda zehirli boya kullanmayı unutmayın; aksi durumda sezon sonuna kadar idare etmeyebilir.

Rulo kafasını atın ve diğer donanımı  Tiner ile temizleyin. Boya ‘yapışkanlık’ duygusu verir vermez, boyanın kuruyarak tamamen sertleşmesinden önce maskeleme bandını kaldırın. Bu, boyanın daha pürüzsüz olmasını sağlayacak ve yüzeyde ‘sırıtmasını’ engelleyecektir.

Zehirli boya uygulanırken özellikle koyu renkler kekamozu daha az göstereceği için genelde koyu renklerin kullanılmasına özen gösterilmelidir. Özellikle beyaz gibi zehirliler şık olmasına rağmen çok çabuk görüntü kirlilğine neden olacaktır.

Suya İndirmeye Hazır

Yeni zehirli boyanız, suya indirmeden altı aya kadar bekleyebilir; fakat boyayı sürdükten sonra en azından ertesi güne kadar beklemeniz gerekir; daha erken suya indirmeniz durumunda çok çabuk aşınma olasılığı yüksektir.

Boyanın gerçek rengi su emmesinden sonra ortaya çıkacaktır; çünkü suyla yenileme işlemi pigmentleri ortaya çıkardığında boyanın rengi bir parça açılabilir.